 |
| Źródło:joyofkosher.com |
Oleje roślinne są bogatym źródłem cennych składników dla
organizmu ludzkiego. Stanowią one dla organizmu
człowieka najbardziej skoncentrowane źródło energetyczne oraz dostarczają
witamin w nich rozpuszczalnych (A, D, E i K) i niezbędnych nienasyconych
kwasów tłuszczowych – NNKT.
Jak już wiemy, tłuszcze nie zawsze są złe. Tak jak istnieją złe tłuszcze, które przyczyniają się do chorób serca, raka i innych dolegliwości, są też dobre tłuszcze, które zwalczają te przyczyny poprzez obniżenie LDL (złego cholesterolu) i podniesienie HDL (dobrego cholesterolu), zmniejszenie stanu zapalnego i dostarczanie antyoksydantów zapobiegających rakowi.
Tłuszcze roślinne są źródłem kwasów:
- jednonienasyconych (omega 9);
- wielonienasyconych (omega 3 i 6);
- nasyconych.
Kwasy tłuszczowe omega 3 i omega 6 nazywane są podstawowymi, gdyż organizm ludzki ich nie wytwarza. Dlatego ważne jest, abyśmy dostarczali je w spożywanej przez nas żywności.
Znaczenie NNKT (niezbędnych, nienasyconych kwasów tłuszczowych) dla organizmu:
- biorą udział w procesie przemiany materii;
- utrzymują ciągłość skóry i prawidłową strukturę błon komórkowych;
- są składnikami tkanki mózgowej, siatkówki i komórek nerwowych;
- działają przeciwmiażdżycowo, obniżając poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi;
- podnoszą odporność organizmu;
- poprawiają działanie układu krążenia;
- zapobiegają zakrzepom naczyniowym;
- dzięki nim cholesterol jest wydalany z żółcią.
Dla zachowania zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu, niezbędne jest spożywanie
we właściwych proporcjach obu rodzajów kwasów tłuszczowych. Nadmiar kwasów tłuszczowych omega 6 w diecie i niedobór omega 3, powoduje zachwianie równowagi wewnętrznej i zwiększa podatność na choroby. Idealna proporcja omega 6 do omega 3, która umożliwia prawidłowe przyswajanie kwasów tłuszczowych wynosi 1:1, a maksymalna do 4:1.
Często oleje są reklamowane jako zdrowe, ponieważ pochodzą z pierwszego tłoczenia (np. znana reklama Kujawskiego). To jedynie chwyt marketingowy, bowiem sam fakt, iż tłoczenie odbyło się tylko raz nie wystarczy. Olej, żeby zachował najwięcej wartości i witamin, powinien być przede wszystkim nierafinowany, czyli tłoczony na zimno. O tym, że olej jest rafinowany producenci zazwyczaj informują na tylnej etykiecie i znacznie pomniejszonym drukiem.
z pierwszego tłoczenia ≠ nierafinowany
Co to znaczy, że olej jest rafinowany?
To znaczy, że został oczyszczony, a więc poddany obróbce w wysokiej temperaturze (powyżej 160 stopni Celsjusza). Z czego został oczyszczony? Praktycznie ze wszystkiego. Nie tylko z zanieczyszczeń i śluzów, ale też z jakichkolwiek substancji pożytecznych. Dochodzi do utraty fosfolipidów (np. cennej dla zdrowia lecytyny), składników białkowych, cząstek wielocukrów, chlorofilu, wapnia, magnezu, żelaza i miedzi. W efekcie końcowym powstaje produkt ogołocony ze wszystkiego, praktycznie bez smaku i zapachu, za to z mocno zmienionym składem chemicznym. Jedynym plusem procesu rafinacji jest to, że dzięki temu olej jest bardziej "trwały", czyli ma wyższą temperaturę dymienia i bez obaw możemy na nim smażyć.
W przeciwieństwie do gotowania, w którym pośrednikiem jest woda, osiągająca w otwartym naczyniu graniczną temperaturę wrzenia 100 stopni C, podczas smażenia uzyskujemy znacznie wyższe temperatury, przekraczające nierzadko 200 stopni C. W takich warunkach szybko utleniają się najbardziej potrzebne nienasycone kwasy omega-3, tracąc prozdrowotne właściwości. Dlatego też, wybierając olej do smażenia powinniśmy zwrócić uwagę na to, by zawierał jak najwięcej kwasów nasyconych i jednonienasyconych, które są trwalsze od kwasów wielonienasyconych.
Olej z orzechów arachidowych
Olej ten otrzymywany jest z orzechów arachidowych, czyli ziemnych. Tłoczony
na zimno ma żółtą barwę oraz intensywny orzechowy zapach i smak, natomiast w wersji rafinowanej jest pozbawiony zarówno smaku, jak i aromatu. Sprzyja odchudzaniu, gdyż zapewnia poczucie sytości przez dłuższy czas. Ma działanie przeciwnowotworowe, a zawarty w nim magnez wspomaga układ nerwowy. Dzięki zawartości zalecany jest do stosowania
na suchą skórę, ze skłonnością do łuszczenia się, przy egzemach, a także
jako maska do włosów ze skłonnością do łupieżu.
 |
| Źródło:ua.all.biz |
Zastosowanie: tłoczony na zimno jako dodatek do surówek lub dressingów, rafinowany do smażenia.
Olej z orzecha włoskiego
 |
| Źródło: otvietin.ru |
Jest uzyskiwany jest z tłoczenia miąższu orzechów głównie włoskich. Posiada lekko żółty kolor i orzechowy smak i aromat. Jeden z cenniejszych olejów. Szczególnie bogaty w kwasy omega-3 i 6 (1 łyżka pokrywa połowę dziennego zapotrzebowania). Zawiera sporo witamin z grupy B, działa przeciwzapalnie
i przeciwstresowo, ma korzystny wpływ na układ pokarmowy, właściwości
przeciwpasożytnicze i przeciwgrzybiczne. Zawiera kwas elagowy, który
unieszkodliwia substancje rakotwórcze.
Zastosowanie: do dressingów, sałatek z orzechami, ryb, białego mięsa i warzyw. Nie nadaje się do smażenia, jest nieodporny na wysokie temperatury bowiem może zmieniać smak na gorzki.
Olej z pestek winogron
Żółtozielony lub zielonkawy, praktycznie nie ma własnego smaku i zapachu, więc pozwala zachować naturalny smak potraw. Jest głównym źródłem kwasu linolowego, dzięki czemu wykazuje bardzo korzystne właściwości dla zdrowia. Obniża poziom złego cholesterolu LDL oraz polepsza pracę układu sercowo-naczyniowego, ponadto jest także dobrym źródłem witaminy E zwanej również witaminą młodości, która działa pozytywnie na skórę, a także poprawia odporność organizmu. Zawiera niewiele kwasów omega-3 i dużo kwasów omega-6, w związku z czym nie może być często stosowany.
 |
| Źródło: ua.all.biz |
Zastosowanie: tłoczony na zimno do sosów, dresingów, sałatek, najlepszy olej do fondue; w wersji rafinowanej do smażenia.
Olej lniany
Uzyskiwany w wyniku tłoczenia na zimno brązowych nasion lnu o zabarwieniu żółtym i intensywnym, cierpkim smaku. Wśród olejów roślinnych jest najbogatszym źródłem kwasów omega-3, więc lista jego korzyści zdrowotnych jest bardzo długa. Reguluje wydzielanie hormonów, może więc korzystnie wpływać na
samopoczucie podczas miesiączki. Pomoże, łagodząc bóle głowy, złe
samopoczucie, bóle brzucha czy obrzęki.
Olej lniany stosuje się jako skuteczny środek przy występowaniu
drętwienia i mrowienia kończyn. Pomaga również w przypadku postępujących
schorzeń mózgu i układu nerwowego, takich jak choroba Alzheimera,
stwardnienie rozsiane, depresje czy też uszkodzenie nerwów u chorych na
cukrzycę. Ze względu na to, iż nie jest to trwały olej, powinno się go kupować w małych pojemnościach, ciemnej butelce i przechowywać w lodówce.
 |
| Źródło: niam.pl |
Zastosowanie: używany może być tylko i wyłącznie na zimno, do sałatek, surówek, dressingów, śledzi, zup (dodawany po ugotowaniu, na talerzu).
Olej rzepakowy
Wytwarzany z rzepaku także w Polsce. Pod względem ilości to trzecie – po
 |
| Źródło: onet.pl |
Zastosowanie: na zimno do sałatek i dressingów, a w wersji rafinowanej do smażenia.
Oliwa z oliwek
Najzdrowszą wersją, jest oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno, czyli Extra Virgin. Spośród wszystkich olejów jest najlepszym źródłem kwasu oleinowego (aż 75% składu).
Chroni przed
miażdżycą, wrzodami czy cukrzycą oraz obniża poziom złego cholesterolu
(LDL). Jest bardzo aromatyczna, zapobiega atakom głodu. Badania wykazały, ze oliwa z oliwek obniża ryzyko zachorowania na raka piersi aż o
25%. Stwierdzono, że olej ten przeciwdziała również innym typom
nowotworów, zwłaszcza tym atakującym jajniki i jelita. Obecnie ciężko jest znaleźć dobrą oliwę z oliwek. Nie powinno się zwłaszcza kupować oliwy z dopiskiem: "mieszanka oliw z krajów Unii Europejskiej", bo są to zwykle różne zlewki słabej jakości.
 |
| Źródło: point.fm |
Zastosowanie: Extra Virgine tylko i wyłącznie na zimno, do sałatek, sosów, ryb, mięsa, pieczonych i gotowanych warzyw. Zwykła oliwa z oliwek bez dopisku Extra Virgine, oliwa Sansa czy Pure są to oliwy rafinowane i nadają się do smażenia.
Olej słonecznikowy
Olej słonecznikowy to drugi (po oleju rzepakowym)
najczęściej spożywany przez
Polaków olej roślinny. Wytwarzany jest z
nasion słonecznika, zarówno z wykorzystaniem metody tłoczenia na zimno,
jak i rafinacji. Charakteryzuje się jasnożółtą barwą oraz łagodnym
smakiem i zapachem. Wyróżnia się bardzo wysoką zawartością witaminy E, która wspiera pracę układu odpornościowego. W oleju tym znajdziemy ponadto mnóstwo kwasów tłuszczowych omega-6, zaś śladowe ilości - omega-3 (ich proporcje to około 136:1).
 |
| Źródło:pl.all.biz |
Zastosowanie: Tłoczony na zimno ma delikatny smak, więc można dodawać go do sałatek, surówek i sosów – nie będzie w nich dominował, w wersji rafinowanej do smażenia.
 |
| Źródło: kacikzdrowia.pl |
Ma delikatnie kokosowy posmak oraz zapach. Mimo, iż olej kokosowy ma bardzo dużo (ok. 90%) nasyconych kwasów tłuszczowych nie należy się tego obawiać, ponieważ zawiera także 44% kwasu laurynowego, który naturalnie występuje jedynie w kokosie i mleku matki. Dzięki temu, olej ten nie zatyka nam arterii i nie powoduje wzrostu „złego” cholesterolu, a wręcz przeciwnie – ma silne działanie przeciwzapalne,
przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybiczne. Olej kokosowy nie odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej w organizmie i dodatkowo
przyspiesza metabolizm, reguluje wypróżnienia co pomaga w walce ze
zbędnymi kilogramami. Poprawia wchłanianie wapnia, magnezu i innych
składników odżywczych (nieodzowne przy np. anemii). Jako jedyny zimnotłoczony olej posiada długi termin przydatności do spożycia - nawet 2 lata.
Zastosowanie: Olej kokosowy nadaje się do smażenia w wersji tłoczonej na zimno, ze względu na duża zawartość trwalszych kwasów nasyconych. Nadaje potrawom przyjemny, delikatnie kokosowy smak i aromat. Świetnie sprawdzi się np. przy smażeniu naleśników, placków a także do dań z woka.
Podsumowanie:
- Najwięcej wartości odżywczych i minerałów dostarczą nam oleje tłoczone na zimno;
- Czytajmy etykiety na olejach i wybierajmy te, które maja najlepsze proporcje kwasów omega-6 do omega-3 (olej lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek);
- Im więcej informacji podaje producent na etykiecie tym "bezpieczniejszy" jest olej;
- Starajmy się kupować oleje z upraw ekologicznych;
- Oleje tłoczone na zimno mają bardzo krótki termin spożycia, więc kupujmy je w małych opakowaniach (0,25 lub 0,5);
- Wszystkie oleje roślinne należy chronić przed światłem, które niszczy ich właściwości;
- Przechowujmy oleje w niskich temperaturach ok. 7 st. C, a dla oliwy 8-18 st. C;
- Unikajmy olejów rafinowanych, a do smażenia śmiało możemy stosować tłoczony na zimno olej kokosowy;
- Pamiętajmy o tym, że olej z pierwszego tłoczenia nie oznacza, iż był on tłoczony na zimno i nie poddany procesowi rafinacji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz